تنها گروه از گیاهان که قابلیت تولید گل را دارند، نهان دانگان هستند. تولید گل برای گیاه دارای مراحل پیچیده یا به عبارت سادهتر، سخت و هزینه بر میباشد، با این حال تعداد گیاهانی که توانایی تولید گل را دارند بیشتر و دارای تنوع رنگ و اندازه میباشد. برای تولید مثل باید دیواره سلولهای گیاهی به درستی تقسیم شوند. تولید مثل در گیاهان به دو صورت جنسی و غیر جنسی میباشد. برای برسی تولید مثل در نهان دانگان، گیاهان و یادگیری نکات طلایی و مهم با ما همراه باشید.
تولید مثل در گیاهان
برخی گیاهان برای تولید مثل، از روش غیر جنسی و برخی دیگر برای تولید مثل از روش جنسی استفاده میکنند. در هر دو روش گیاه باید عملکرد به خصوص را برای داشتن والد انجام دهد. نحوه عملکرد تولید مثل جنسی و غیر جنسی به شرح زیر میباشد:
تولید مثل جنسی
در گیاهانی که دارای گل هستند، اجزای تشکیل دهنده گل شامل: گلبرگ، کاسبرگ، پرچم و مادگی میباشد که به ترتیب از خارج به داخل گیاه قرار دارند و هر کدام در شکل گیری حلقهای در گیاه نقش دارند. تمامی این قسمتهای حلقه مانند در قسمتی که در گیاهان از نظر شکل متفاوت بوده و ممکن است به صورت صاف، گود یا برآمده باشد قرار میگیرند، این قسمت نهنج نام دارد.( وجود این 4 قسمت برای تولید مثل نهان دانگان حائز اهمیت میباشد. )
پرچم در گیاه
در گیاهان بخش پرچم متشکل از بساک و بخش میله مانند میباشد. این بخش در بین مادگی و پرچم گیاه قرار دارد و به شکل میله نازک و بلند در وسط گیاه قرار دارد، وظیفه پرچم در گیاهان تولید سلول جنسی نر میباشد. مهمترین بخش هر پرچم در گیاه بساک میباشد.
مادگی در گیاه
در گیاه برای تشکیل شدن مادگی به یک یا چند برچه نیاز است. برچهها در اصل ساختاری همانند برگ را دارند. هر برچه از سه بخش اصلی به نام کلاله، تخمدان و خامه تشکیل شده است. مادگی در ایجاد سلول جنسی ماده گیاه نقش دارد.
نهنج، گیاهان را بر اساس داشتن 4 بخش(گلبرگ، کاسبرگ، مادگی و پرچم) به گیاهان کامل و یا ناکام طبقه بندی میکند. گیاهان برحسب داشتن و یا نداشتن مادگی و پرچم در دو دسته دو جنسی و تک جنسی قرار میگیرند.
تولید مثل غیر جنسی
یکی از روشهای تولید مثل در نهان دانگاه، تولید مثل غیر جنسی میباشد که به 5 روش صورت میگیرد، این 5 روش به صورت زیر است:
-
قلمه زدن
در روش غیر جنسی قلمه زدن برای تکثیر گیاه، قسمتی از ساقه گیاه را از آن جدا کرده و در آب و یا خاک برای رشد قرار میدهیم. در نتیجه در پایان شما گیاه کاملی را در اختیار دارید.
-
پیوند زدن
در این روش پیوندک که بخشی از گیاه مثل جوانه و یا شاخه گیاه میباشد را بر بروی قسمتی از گیاه دیگر که پایه نام دارد، قرار داده میشود. در روش پیوند زدن گیاه پایه باید در برابر خشکی و شوری مقاومت بالایی داشته و پیوندک باید ویژگی مطلوب را دارا باشد.
-
خوابانیدن
برای استفاده از گیاه در روش خوابانیدن، بخشی از گیاه که دارای گره میباشد را زیر خاک میپوشانند، پس از گذشت مدتی از قسمت گره گیاه جدیدی ایجاد میشود. با جدا کردن گیاه والد از مادر، گیاهی مستقل و کامل در اختیار دارید.
-
ساقه تخصص یافته
در برخی گیاهان ساقههای ویژهای وجود دارد که برای ساقه تخصص یافته ایجاد شدهاند. پیاز، غده، ساقه رونده و زمین ساقه نمونههایی از ساقه تخصص یافته در تولید مثل نهان دانگان میباشند.
- فن کشت بافت
در این روش به همراه مهندسی ژنتیک از زیر شاخه مهم مهندسی زیستی است. در فن کشت بافت قطعهای از گیاه را در محیط سترون که حاوی مواد مغذی میباشد قرار میدهند و با تقسیمات متعدد میتوزی به گیاه کال تبدیل میشوند. در این روش گیاهان ایجاد شده از نظر ژنتیکی مانند والد خود میباشند.
کلام پایانی
تولید مثل در نهان دانگان زیست یازدهم دارای توضیحات فراوان و به همراه نکات کلیدی و مهم برای پوشش دادن به این مبحث بسیار مهم میباشد. در زیست پلاسم با بهترین و جامعترین توضیحات به همراه بیات ساده را در اختیار شما قرار میدهد و با ارائه بهترین درسنامه برای شما نگرانی شما را از بابت این مبحث برطرف میسازد و با مشاوره خود بهترین راه مطالعه درس تخصصی زیست شناسی را در اختیار شما قرار میدهند.
سوالات متداول
- در نهان دانگان چند نوع تولید مثل وجود دارد؟
دو نوع، تولید مثل جنسی و غیر جنسی.
- برای تولید مثل جنسی وجود چه قسمتهایی از گیاه ضروری است؟
پرجم و مادگی از بخشهای مهم گیاه در تولید مثل است.
- چند نوع روش غیر جنسی برای گیاهان وجود دارد؟
5 روش وجود دارد. قلمه زدن، پیوند زدن، خوابانیدن، ساقه تخصص یافته و فن کشت بافت
- داشتن و نداشتن پرچم و مادگی در گیاه چه نام دارد؟
اگر در گیاه پرچم و مادگی وجود داشته باشد، دو جنسی و اگر یکی را نداشته باشد تک جنسی میگویند.