درس زیست شناسی به عنوان مهم ترین درس رشته زیست است. یکی از نکات مهم این درس در کنکور، سوالات ترکیبی است. اگر فصل های مرتبط را به صورت ترکیبی مطالعه کنید می‌توانید موفقیت بیشتری کسب کنید. در ادامه مقاله درباره نحوه ترکیبی خواندن زیست صحبت کرده ایم.
اهمیت ترکیبی خواندن زیست شناسی
قسمت های زیادی در زیست شناسی هستند که با یکدیگر ارتباط دارند و به نوعی تکمیل کننده هم هستند. در ادامه مقاله به شما دانش آموزان عزیز نحوه ترکیبی خواندن زیست را به صورت خلاصه آموزش می‌دهیم.
به عنوان مثال فصل 4 پایه دهم درباره “ویژگی های ظاهری گلبول های سفید” و نحوه ایجاد آنها از یاخته های بنیادی مغز استخوان است. در “فصل 5 پایه یازدهم” نیز وظایف گلبول های سفید مطرح شده اند. در واقع این دو فصل با یکدیگر ارتباط دارند و مکمل یکدیگر هستند. بنابراین ممکن است سوال از یکی از پایه ها مطرح شود و گزینه ها بر اساس پایه های دیگر باشند.
در زیست شناسی کنکور در حدود 50٪ از سوالات به صورت ترکیبی است. بنابراین باید در هنگام مطالعه، مطالب مرتبط و ترکیبی زیست شناسی را پیدا کنید. به این صورت توانایی پاسخ به سوالات خلاقانه را در کنکور به دست می آورید.
ترکیبی خواندن زیست به چه معناست؟
زیست شناسی کنکور در سه پایه دهم، یازدهم و دوازدهم به صورت مبحثی و مرتبط هستند. به این معنی که:
“فصل 1 تا 5 پایه دهم” و “فصل 1 تا 7 پایه یازدهم” (به جز فصل 6) درباره دستگاه های بدن انسان و مقایسه آن با سایر جانداران است. “فصل 6 و 7 پایه دهم”، “فصل 8 و 9 پایه یازدهم” و” فصل 6 پایه دوازدهم” نیز درباره گیاهان است. موضوع “فصلهای 1 تا 5 پایه دوازدهم” نیز درباره فرایندهای درون یاختهای در پروکاریوت ها و یوکاریوت ها است. بنابراین فصل های مربوط به دستگاه های بدن با هم و فصل های مرتبط با زیست شناسی گیاهی نیز با یکدیگر قابلیت ترکیب دارند.
درباره این مباحث نیز باید اطلاعات دقیق تری داشته باشیم. زیرا برخی از مطالب به علت ارتباط بیشتری که با یکدیگر دارند قطعا تعداد سوالات ترکیبی از آن ها نیز بیشتر است.
نحوه ترکیبی خواندن زیست به تفکیک موضوع
به عنوان مثال در مباحث مربوط به دستگاه های بدن انسان و جانوران، درباره هورمون های مختلف در پایه های دهم و یازدهم میخوانید. درنتیجه باید درباره ارتباط بین این هورمون ها و تاثیر آن ها بر یکدیگر اطلاعات کافی داشته باشید. یا مثلا درمورد یک بیماری(مانند دیابت، MS و سلیاک) باید تمام اطلاعات مربوط به یک بیماری را به صورت کامل و یکجا بدانیم. مثال های ذکر شده فقط بخشی از ترکیبات و ارتباطات در زیست شناسی کنکور سه پایه است. این نوع ترکیب را “ترکیب بین فصلی” می‌نامیم.
برخی از مطالب یک فصل نیز ممکن است با یکدیگر ارتباط داشته باشند. مثلا در گفتار 1 فصل 5 پایه یازدهم (ایمنی) درمورد “نحوه دفاع بدن در برابر باکتری ها با عملکرد آنزیم لیزوزیم بزاق و عرق و ماده مخاطی” میخوانید. موضوع گفتار 2 درمورد “نحوه عملکرد پروتئین های ایمنی و بیگانه خواران در برابر باکتری ها” است. در گفتار 3 نیز با “نحوۀ عمل پادتن ها در مقابله با باکتری ها” آشنا می‌شوید. به طور کلی باید مطالب گفتار 1 و 2 و 3 این فصل را به صورت مرتبط مطالعه کنید. قدم آخر نیز جمع بندی نهایی از مطالب این فصل است.
چگونه می‌توانیم به ارتباطات بین فصلی پی ببریم؟
تا اینجا با نحوه ترکیبی خواندن زیست و انواع ترکیبات درون فصلی و برون فصلی آشنا شدیم. اما چه راهکارهایی برای پیدا کردن این ترکیبات و ارتباطات وجود دارد؟
- از کلیات فصل های مرتبط و ترکیبی آگاه باشید.
- به کتاب درسی مسلط باشید. برای خواندن ترکیبی مطالب ابتدا باید آن ها را درک کنید. به تسلط کامل برسید. این کار با آموزش مفهومی زیست شناسی، مرور به موقع و تست زنی قابل انجام است.
- مطالب مرتبط به هم را یادداشت کنید: به عنوان مثال بعد از مطالعه درباره ملخ، باکتری ها و غیره در یک یا چند صفحه تمام اطلاعات را به صورت یکجا جمع آوری کنید. به علت وقت گیر بودن این فرآیند، این کار فقط به دانش آموزان پایه دهم و یازدهم توصیه میشود.
- از کتاب ها یا جزوات با منابع ترکیبی استفاده کنید: از منابعی استفاده کنید که با هدف ترکیب و جمع بندی تألیف شده اند. از طرف دیگر، در درسنامه بسیاری از کتب کمک درسی مطالبی در قالب یادآوری نکات ترکیبی وجود دارند. درسنامه ها در مطالعه ترکیبی درس زیست به شما کمک می‌کنند.
- از آموزش هایی استفاده کنید که در آن ها استاد مطالب ترکیبی را یادآوری کند. به شما نحوه ترکیب مطالب را گوشزد می‌کند. با این روش شما یادگیری کامل تری دارید. به مطالب تسلط پیدا میکنید و آزمون و خطای کمتری نیز خواهید داشت.
- ذهنتان را ترکیبی پرورش دهید: مهمترین نکته در نحوه ترکیبی خواندن زیست این است که ذهن خود را به ترکیبی خواندن عادت بدهید. به این معنی که هرجا مطلبی را مطالعه میکنید، درباره آن فکر کنید که تا اینجا چه نکات دیگری در مورد آن موضوع خوانده اید و چقدر به این نکات مسلط هستید. این کار باعث میشود که ذهنتان تقویت شده و به چالش کشیده شود. میزان تسلط شما نسبت به مطلب بیشتر میشود و ذهنیت ترکیبی پیدا میکنید.
گروه آموزشی زیست پلاسم این نکته را به خاطر داشته باشید که در جلسه کنکور شما و آموخته هایتان تنها هستید و فقط ذهن شماست که شما را یاری دهد. پس از همین لحظه سعی کنید ذهن خود را کنکوری پرورش دهید.
